Gemaal De Leeghwater

Helemaal aan de zuidelijke rand van onze gemeente staat Gemaal De Leeghwater. Dit is één van de drie gemalen, naast De Cruquius en De Lynden, die samen verantwoordelijk waren voor het leegpompen van het meer waarop nu de gemeente is gebouwd. Het gemaal staat in het plaatsje Buitenkaag, waar de Hoofdvaart en de Ringvaart samenkomen. Watersporters bij de Kagerplassen zullen het gebouw vast kennen.

Het gemaal dat al uit 1845 stamt, is nog steeds in gebruik, alleen niet meer fulltime. Per jaar is het nog ongeveer zeshonderd uur in werking. De Leeghwater wordt alleen in gebruik genomen als de andere gemalen de hoeveelheid water niet aankunnen.

Jan Adriaanszoon Leeghwater

Jan Adriaanszoon Leeghwater pleitte als één van de eersten voor het droogleggen van het Haarlemmermeer dat steeds maar groeide. Het meer tussen Amsterdam, Leiden en Haarlem nam steeds meer land in beslag en kreeg daardoor de bijnaam Waterwolf.

Al in 1641 maakte Leeghwater zijn plannen om het meer te beteugelen bekend. Het gemaal dat naar hem is vernoemd, is het oudste van de drie stoomgemalen, naast De Lynden (1848) en De Cruquius (1849), die samen verantwoordelijk waren voor het droogmalen van onze polder. Het gemaal was af in 1845. Vanaf 1848 werd het in gebruik genomen voor het droogpompen van het meer.

Niet meer origineel

Anders dan van zijn zustergemalen is van De Leeghwater niet veel meer over van het oorspronkelijke gebouw. Na verschillende verbouwingen is zo goed als niets meer te zien van de neogotische stijl van het originele gemaal.

Tot het begin van de 20^e eeuw heeft het gemaal gebruik gemaakt van stoommachines. Daarna werden ze vervangen door dieselmotoren, die tot op heden dienstdoen om als dat nodig is de waterhuishouding van de polder te regelen.

Lees hier ons blog over alle gemalen van Haarlemmermeer die een belangrijke rol vervulden bij de drooglegging.