Ook al is de gemeente Haarlemmermeer dan een relatief jonge gemeente, ook hier zijn historische gebouwen te vinden. Veel daarvan hebben uiteraard te maken met de drooglegging van het eens zo woeste Haarlemmermeer. De grote gemalen bij Cruquius, Lijnden en Buitenkaag zijn daarvan de bekendste. In Halfweg staat ook een stoomgemaal dat een rol heeft gespeeld in het ontstaan van de gemeente, dat van boezemgemaal. Stoomgemaal Halfwegย is het oudste en grootste nog werkende schepradstoomgemaal ter wereld!ย
Met het verdwijnen van het meer tussen Haarlem, Amsterdam en Leiden ontstond een ander waterprobleem: waar moest overtollig water tijdelijk worden opgeslagen? De boezem, waarin dat overtollige water eerst terecht kwam, was door het drooggevallen land immers drastisch verkleind. Het water moest nu naar zee worden afgevoerd. Naast de grote gemalen De Leeghwater (1845), De Lynden (1848) en De Cruquius (1849) werden er daarom ook boezemstoomgemalen gebouwd. Stoomgemaal Halfweg (1852) is daar รฉรฉn van.
Stoomkracht
Wie denkt dat het gemaal een overblijfsel is uit een ver verleden komt bedrogen uit. Tot 1977 heeft het stoomgemaal in Halfweg dienst gedaan. Het was daartoe wel een keer gerenoveerd. Ondanks de veranderingen aan het gemaal, waarbij met name de capaciteit werd vergroot, bleef het gemaal met stoomkracht werken. Daarmee is het gemaal in Halfweg uniek.
Rijksmonument
Na 1977 is een ander gemaal in gebruik genomen dat het werk kon overnemen. Bij de Amerikahaven staat nu het nieuwe elektrische boezemgemaal. Het gebouw in Halfweg werd daarmee overbodig. Een groep liefhebbers van stoom en industrieel erfgoed heeft het gebouw weten te redden van de sloop en het gemaal wordt dan ook geheel in stand gehouden door vrijwilligers. Na een restauratie is het stoomgemaal in 1983 een rijksmonument geworden.ย De capaciteit is enorm: maar liefst 25.000 liter water per seconde!
De stoommachine is zodanig opgeknapt dat hij weer echt werkt. Een paar dagen per jaar wordt het gemaal onder stoom gebracht en kan het publiek kijken hoe ingenieus het gemaal zijn werk deed. Het stoomgemaal dat nu is ingericht als museum heeft een educatieprogramma voor scholen. Zo kan ook de jongste generatie zien wat er zoal komt kijken bij het houden van droge voeten in de polder.
Naast het gemaal vind je Brasserie Het Gemaal.
Stoomgemaal Halfweg
Halfweg
Headerfoto: Kees van der Veer
Volg ons!
Volg Liefs uit Haarlemmermeer viaย social media en blijf op de hoogte van al het leuks van Haarlemmermeer!
Haarlemmermeerse nieuwtjes en blogs in je mailbox?ย Schrijf je in voor deย nieuwsbriefย >>
Heb je zelf tips voor leuke (nieuwe) hotspots in Haarlemmermeer of heb je een andere gouden tip?
